Kunnen scholen pesten en geweld op school voorkomen en aanpakken?

Kunnen scholen pesten en geweld op school voorkomen en aanpakken?

Vol afschuw keek ik naar het schokkende filmpje, waarin een leerling van het Thorbecke College werd mishandeld door een klasgenoot. Afgelopen week werd dit bewuste filmpje massaal via internet verspreid en kwamen daar de nodige reacties op. Het lijkt wel of het steeds erger wordt met het geweld tussen leerlingen! Er verschijnen meer filmpjes, de media besteedt er aandacht aan en veel mensen roepen hun afschuw uit. Pestweb komt met een tweet en geeft tips om juist als omstanders hulp te bieden en ervoor te zorgen dat de vechtpartij stopt.

Het zijn goede tips, waar wij vanuit Stichting Omgaan met Pesten ook vanuit gaan. Omstanders zijn ontzettend belangrijk. Zij kunnen er met elkaar voor zorgen dat het pesten stopt! Vaak wordt er alleen naar de dader gekeken, die asociaal bezig is. Die moet streng gestraft worden en volgens Leefbaar Rotterdam naar een tuchtschool?

Ik ben blij dat de lokale politiek er aandacht aan besteedt en dat zij ook vinden dat het afgelopen moet zijn met ‘halfslachtige aanpakken van pesten op scholen’

Mijn medeleven gaat uit naar Jewel, die naar eigen zeggen al anderhalf jaar wordt gepest en geen gehoor kreeg op school.

Volgens de rector was bekend dat ze werd gepest, maar ze kreeg niet de hulp die ze nodig had!
In een interview met RTV Rijnmond zegt zij: “Toen wij het filmpje onder ogen kregen, hebben wij onmiddellijk maatregelen genomen.” Ze hebben met het meisje gesproken, de jongen geschorst en de politie ingeschakeld. Daarna zegt ze: “Het is zo snel gegaan dat de mishandeling van Jewel niet was te voorkomen. Er is een pestprotocol, dat alle leerlingen hebben ondertekend.”

In een goed pestprotocol staat hoe leerkrachten en andere betrokkenen dienen te handelen! Ik vind het heel jammer dat ik te vaak merk dat scholen wel een pestprotocol hebben, maar dat er niet naar gehandeld wordt! Er wordt soms zelfs letterlijk gezegd: “We doen er niet zoveel mee”

Hoe kan het dat op scholen zo weinig waarde wordt gehecht aan een protocol?

Voor hulpverleners in de gezondheidszorg is het heel duidelijk wat de definitie en betekenis van een protocol is: Een protocol is een document dat tot doel heeft zorgverleners te ondersteunen bij het uitvoeren van zorginhoudelijke handelingen. Het geeft aan WIE, WAT en HOE te handelen op de werkplek, zij sturen beslissingen van hulpverleners in de dagelijkse praktijk.

De vrijheid van handelen is bij een protocol beperkt, in tegenstelling tot bij een richtlijn.
Richtlijnen zijn richtinggevend. Richtlijnen geven aan wat er gedaan kan worden.

Een protocol geeft stap voor stap aan hoe iets gedaan moet worden.
Een protocol is een voorschrift of middel om tot kwalitatief goede en verantwoorde zorg te komen.
Een richtlijn is een hulpmiddel om tot kwalitatief goede en verantwoorde zorg te komen.
Voor verpleegkundigen is het dus heel logisch dat zij werken volgens vaststaande protocollen.

En hoe zit het dan met scholen? Wordt het protocol gezien als een document dat je als school nu eenmaal moet hebben? Net zoals je verplicht bent om een schoolgids aan de ouders te verstrekken? Als leerkracht ben ik juist blij als ik terug kan vallen op richtlijnen, of een stappenplan dat ik kan volgen tijdens lastige situaties, zoals bijvoorbeeld pesten.

Een wijziging in de wet, waarin scholen aangesproken worden op hun anti-pestbeleid en waarin zij duidelijk moeten verantwoorden waarom zij niet handelen volgens het anti-pestprotocol kan ik dan ook alleen maar toejuichen!

En hoe zit het dan met het pestprotocol op de Thorbecke School?

Hadden zij deze mishandeling echt niet kunnen voorkomen?

Ik zie Jewel nietsvermoedend lopen, terwijl een groepje jongens al lachend achter haar aan lopen en naar elkaar gebaren. Ze staan al klaar om te filmen hoe een van hen met een karatetrap Jewel onderuit gaat trappen.

Hadden ze de woedende en heftige reactie van het terugschoppende meisje verwacht, nadat ze keihard met haar hoofd op de grond was gevallen?

Er komen bij mij veel vraagtekens, naar wat zich precies afspeelde en wat er aan vooraf was gegaan. Verbaasd luister ik naar de reacties van klasgenoten die erbij waren en naar de reactie van de rector, die zegt dat deze mishandeling niet door de school was te voorkomen.

Ik hoor medeleerlingen die het voor de jongen opnemen. Zij zeggen: ‘Jewel zocht zelf de problemen op met de jongen in de klas’ ‘Ze schold hem uit, had hem bijna van de trap geduwd’ ‘De jongen had er genoeg van, hij werd het zat en greep zijn kans buiten’ Een meisje zegt: ‘wie de bal kaatst, krijgt hem terug’ ‘ze heeft het zelf opgezocht’ ‘het is wel een beetje uit de hand gelopen.’

De kinderen blijven filmen, zonder dat zij ingrijpen en tussenbeide komen. Het verbaast mij wel dat ik hoor roepen: ‘Jewel stop!’ De jongen was toch begonnen? Op iedere trap of klap van het meisje, krijgt ze er direct weer een terug. Pas aan het einde roept er eentje: ‘haal ze uit elkaar’

Het gaat hier om een fikse ruzie! Deze is niet een beetje, maar behoorlijk uit de hand gelopen! Een conflict tussen twee jongeren, dat zich al in de klas afspeelde en dat volledig is geëscaleerd!

Het is afschuwelijk en laf, zoals ze van achteren is neergetrapt!

Het meisje heeft anderhalf jaar geleden al bij de school aangegeven dat ze wordt gepest, maar de school doet er niets mee. Ze willen graag een veilige school zijn, waar leerlingen zich prettig en veilig kunnen voelen. Ze hebben een duidelijk pestprotocol, waarin staat dat zij de regel hanteren dat degene die het pesten ondergaat bepaalt of er sprake is van pesten. Toch hoor ik het meisje zeggen, dat ze het pesten al meerdere keren op school heeft gemeld, maar dat ze als antwoord terugkrijgt dat er ‘onvoldoende bewijs is’.

Als zij goed hun eigen pestprotocol zouden volgen, dan is er helemaal geen bewijs nodig!
Ik ondersteun scholen graag bij het ontwikkelen van het anti-pestbeleid, waar het pestprotocol een onderdeel van is. Echter het probleem met veel pestprotocollen is, dat zij gewoon niet goed worden nageleefd!

Ook al heb je als school nog zo’n goed pestprotocol, wanneer het blijft bij het beschrijven van het probleem en de stappen die gevolgd kunnen worden, maar deze worden niet goed uitgevoerd, dan lukt het niet op dit soort escalaties te voorkomen. In die zin heeft de rector gelijk.

Bij punt 5 zou ik hen graag helpen hoe de preventieve aanpak beter kan, dan in 1 (of meerdere?) mentorlessen Leefstijl, het tekenen van een contract en groepsgesprekken.

Als de mentor samen met het meisje en haar ouder(s) het stappenplan na een melding helemaal hadden gevolgd, en de adviezen die dan gegeven zouden moeten zijn, waren opgevolgd, dan ben ik er zeker van dat deze vechtpartij niet nodig was geweest! Want zoals de rector aangeeft: “wanneer er iets speelt tussen 2 leerlingen, moet je ze niet zomaar de school uit laten gaan.” Je zoekt dan uit wat er aan de hand is en probeert samen met de leerlingen tot een oplossing te komen.
Bronnen:
http://www.rijnmond.nl/nieuws/19-06-2014/school-mishandeling-jewel-was-niet-te-voorkomen
http://www.leeshetnu.nl/slachtoffer-schopfilmpje-ik-werd-al-anderhalf-jaar-gepest-op-school/
https://www.tvo-rotterdam.nl/Algemeen/Algemeen/Pestprotocol
http://www.leefbaarrotterdam.nl

Geplaatst in pesten en getagd met , .

Eén reactie

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.