Deze eerste zin van het artikel ‘Hoe ga je om met pesten?’ op ouders.nl triggerde mij om door te lezen.
“Heeft het zin om een kind dat gepest wordt weerbaar te maken?”
Pesten is een groepsprobleem. Daarom moet het probleem met de groep worden aangepakt, liever dan proberen het gepeste kind weerbaarder te maken want dat is eigenlijk een klap in zijn gezicht.
Wat schrok ik bij de opmerking dat dit een klap in het gezicht van het kind zou zijn. Lieve help! Een slachtoffer van pesten loopt al zoveel rake klappen op… Fysiek of emotioneel, want ook iedere keer wanneer het uitgescholden, uitgelachen of buitengesloten wordt, doet het pijn!
Vaak wordt er gedacht dat fysieke pijn erger is dan emotionele pijn, maar vergis je niet: emotionele pijn raakt hetzelfde gebied in onze hersenen als fysieke pijn!
Als het kind dan eindelijk de stap heeft genomen om hulp te vragen en om een training te gaan volgen, dan voelt dit niet meer als een klap! Kinderen die bij mij komen willen vaak juist zelf heel graag een training volgen. Ze willen leren hoe ze kunnen reageren, wat ze kunnen zeggen en doen. Moet het zich daarvoor eerst jaren laten pesten? Wachten totdat het uiteindelijk zo erg geworden is dat het psychische problemen heeft? Alsjeblieft niet!
Helaas hoor ik vaak wel de verhalen over jarenlange pesterijen, totdat ze uiteindelijk de stap hebben genomen om mij te bellen. Gelukkig zie ik vaak al tijdens ons 1e gesprek een kind dat heel schuchter en onzeker binnen kwam veranderen, geweldig om dat opgeluchte gezichtje te zien als het even later weer vertrekt. Blij dat er een doel gesteld is waar we samen aan gaan werken.
Een kind dat wordt gepest heeft géén sociale vaardigheidstraining nodig! Zij zijn vaak sociaal genoeg, stuur liever de kinderen die pesten naar zo’n training. Een kind dat gepest wordt heeft juist behoefte aan een sociale weerbaarheidstraining. In de praktijk merk ik dat deze 2 vaak met elkaar worden verward.
Wanneer ben je nu eigenlijk weerbaar?
In de Nederlandse encyclopedie staat:
Weerbaar = als je je kunt verdedigen; in staat tegenstand te bieden; niet van iemand of iets afhankelijk; veelal gebruikt om degenen aan te duiden die in staat is de wapenen te dragen; assertief; flink; geharnast; strijdbaar; volhardend.
Hoe maak je kinderen weerbaar zonder dat ze brutaal worden?
Vaak wordt gedacht ‘als ze nu eens een keer flink terug mept of terug schold, maar ja dat zit gewoon niet in het kind.’ Als je assertief voor jezelf kunt opkomen, dan geef je je grenzen aan met respect voor jezelf en voor anderen.
Weerbaarheid is dus een heel belangrijke vaardigheid waar je heel je leven profijt van hebt, niet alleen op school. Iedereen heeft het nodig om te weten waar je grens ligt en of je deze wilt verleggen of niet.
Zo heeft ook iedereen het nodig om er bij te horen. Wanneer een kind stelselmatig wordt genegeerd en buitengesloten, dan kan dit gevoelens van grote eenzaamheid en onveiligheid geven. Het zelfbeeld gaat omlaag en kinderen zijn dan geneigd om te geloven dat ze niet de moeite waard zijn om mee om te gaan (en ze gaan dit ook uitstralen). Ze worden erg onzeker, waardoor ze niet leren om op een goede, assertieve manier voor zichzelf op te komen. Het kind is kwetsbaar en voelt zich machteloos en de pestkoppen voelen dit feilloos aan.
Hoe langer het pesten duurt, hoe moeilijker het is te stoppen en hoe slechter het is voor de ontwikkeling van het slachtoffer. Daarom is het belangrijk om snel actie te ondernemen. Vraag nu meteen een gratis ontdekgesprek aan t.w.v. €125.
Om pesten aan te pakken is een goede samenwerking met school nodig. Met ingang van dit schooljaar moeten scholen een coördinator sociale veiligheid benoemd hebben. Licht hem of haar in wat er gebeurt. Vraag naar het anti-pestprotocol en of ze met een goed anti-pestprogramma werken om het aan te pakken. De beste oplossing is om de zwijgende middengroep te mobiliseren. Daar hebben we specifiek de training Sta Sterk op School voor ontwikkeld.